«Складаныя аперацыі па замене буйных суставаў сталі больш даступнымі для жыхароў беларускіх рэгіёнаў. Ад мары навучыцца зноў хадзіць да яе ўвасаблення цяпер не гады, а месяцы і нават тыдні», — заявіла вядоўца дзяржканала АНТ у выпуску, прысвечаным гэтай тэме. У сюжэце, які выйшаў на мінулым тыдні, паказалі бальніцы Брэсцкай і Гомельскай абласцей, дзе, як заявіла вядоўца, моцна скараціліся тэрміны эндапратэзавання. Аднак, мяркуючы з унутраных дакументаў Мінздароўя, якія трапілі ў распараджэнне BELPOL, усё далёка не так добра, і чэргі, што былі яшчэ ў лістападзе 2023-га, практычна не змяніліся. Пры гэтым, здаецца, у прапагандыстаў і ўладаў была магчымасць пахваліцца вырашэннем праблемы ў некаторых рэгіёнах і не схлусіць. Расказваем падрабязней.
BELPOL: У чарзе 26 тысяч чалавек
У распараджэнне аб’яднання былых сілавікоў трапіла некалькі дакументаў па пытаннях эндапратэзавання. Адзін з іх — інфармацыя для намесніка міністра аховы здароўя Юрыя Горбіча пра сітуацыю з чэргамі на аперацыі. Ліст склаў дырэктар РНПЦ траўматалогіі і артапедыі Міхаіл Герасіменка ў снежні 2024 года.
Як вынікае з дакумента, на 9 снежня 2024-га ў лісце чакання на эндапратэзаванне знаходзіліся 26 074 пацыенты, з іх 10 329 чакалі аперацыю на тазасцегнавым суставе, 15 745 — на каленным.
Каля 1700 чалавек у гэтым спісе ўжо больш за год, як мінімум са снежня 2023-га. Зрэшты, некаторых іх гэтых людзей Герасіменка прапануе да тых, хто мае пільную патрэбу ў эндапратэзаванні, не адносіць, тлумачачы гэта так:
— З улікам таго, што дадзеныя пацыенты ўжо неаднаразова выклікаліся, ім усім былі вызначаныя даты шпіталізацыі, пераважная большасць з іх адмаўлялася ад прапанаванага хірургічнага лячэння, яны намі не ўлічваюцца як тыя, хто чакае пратэзавання больш за адзін год.
Таксама ў дакуменце паведамляецца, што 26 беларусаў былі пастаўленыя ў ліст чакання яшчэ да траўня 2023-га, то-бок чакаюць аперацыі ўжо больш за паўтара года. Але ў цэлым прагназаваны тэрмін чакання эндапратэзавання буйных суставаў, калі будуць захоўвацца цяперашнія тэмпы, — ад месяца да года.
Як адрозніваюцца тэрміны, агучаныя на ТБ, ад звестак у Міністэрстве аховы здароўя
У сюжэце АНТ за 11 студзеня паказалі 75-гадовую Марыю Герасімук з Брэсцкай вобласці, якой нядаўна замянілі тазасцегнавы сустаў. За кадрам расказваюць, што боль жанчыне перашкаджаў «не тое што рухацца — уставаць атрымлівалася з цяжкасцю. На шчасце, чарга па новую порцыю здароўя падышла незаўважна». Сама пенсіянерка заяўляе: «Чаргі ніякай, лічы, няма — гэта не чарга, калі там месяцы».
Як сцвярджаюць у сюжэце, тэрмін чакання для жыхароў Брэстчыны адчувальна скараціўся. Андрэй Макроў, галоўны доктар Брэсцкай цэнтральнай гарадской бальніцы, кажа, што аперацыю па замене тазасцегнавога сустава пацыенты чакаюць ад чатырох да пяці месяцаў. А каленнага — не больш за восем месяцаў.
Паводле звестак, якія ў лісце для Мінздароўя прыводзіць кіраўнік РНПЦ траўматалогіі і артапедыі, тазасцегнавога сустава на Брэстчыне ў сярэднім чакаюць восем месяцаў, а не чатыры-пяць. Цяпер у чарзе 2071 чалавек. У спісе на замену каленнага сустава — 2687 пацыентаў. І тут насамрэч аперацыю, мяркуючы з усяго, таксама чакаюць даўжэй, чым гавораць на ТБ, — у сярэднім год.
Каля 150 чалавек трапілі ў спісы на эндапратэзаванне яшчэ да снежня 2023-га.
Яшчэ адна «зніклая» чарга — у іншым рэгіёне
У Гомельскай вобласці сітуацыя яшчэ лепшая, сцвярджаецца ў сюжэце АНТ. «Думаў, дажыву яшчэ з гэтым [пратэзам], але вырашыў яшчэ адрамантавацца. 2 снежня я быў тут на камісіі, сказалі: „Будзь гатовы, 8 студзеня мы цябе прымем“», — паказваюць у сюжэце мясцовага жыхара Віктара Прышчэпава, якому рабілі аперацыю ў першай клінічнай гарадской бальніцы Гомеля.
— Пытанне з даступнасцю такіх аперацый тут вырашалі грунтоўна: комплексны падыход з удзелам калектыву бальніцы і абласнога кіраўніцтва. У выніку чарга на замену каленнага сустава за год скарацілася ў пяць разоў, а на тазасцегнавую аперацыю — наогул знікла. Цяпер толькі бягучы ліст чакання — дастаткова прыйсці і атрымаць скіраванне, — расказвае аўтарка сюжэту.
І зноў гэта разыходзіцца са звесткамі дакумента, які атрымаў BELPOL. Замены каленных суставаў у Гомельскай вобласці чакаюць 2846 пацыентаў, у сярэднім чарга — дзесяць месяцаў. З тазасцегнавымі сітуацыя хоць і лепшая, але чарга не «знікла» і тут. У спісе на такую аперацыю цяпер 981 чалавек, а тэрмін чакання складае ў сярэднім тры месяцы.
І тых, хто чакае аперацыі з пазамінулага года, у гэтым рэгіёне амаль у два разы больш — 278 чалавек.
Якая сітуацыя ў іншых бальніцах Гомельскай і Брэсцкай абласцей, дзе робяць такія аперацыі, і як карціна выглядае ў агульным па краіне, на АНТ не расказалі. Але канстатавалі: «Высокатэхналагічная дапамога аднолькава даступная і ў вялікіх гарадах, і ў раёнах».
Сустаў могуць і праўда паставіць за месяц. Дзе?
І ўсё ж ёсць рэгіён, які можа пахваліцца кароткімі тэрмінамі чакання аперацый, але пра гэта чамусьці не расказалі на ТБ. Гэта Віцебская вобласць. Адзначым, што чэргі да канца не зніклі і тут, але тым, хто мае патрэбу ў замене суставаў, даводзіцца чакаць у сярэднім месяц, а такіх, хто знаходзіцца ў лісце чакання са снежня 2023-га, — усяго 20 чалавек.
У цэлым жа сітуацыя з чэргамі на эндапратэзаванне за апошнія два гады ў краіне мала змянілася. Напрыклад, у лістападзе 2023-га ў лісце дынамічнага назірання па замене тазасцегнавога сустава знаходзіліся 11 485 чалавек. У лістападзе 2024-га такіх пацыентаў было 11 515, а ў замене каленнага сустава мелі патрэбу амаль 17 тысяч.
Што і чаму адбываецца з эндапратэзаваннем?
У канцы сакавіка 2022 года на ўсю Беларусь прагрымела «справа артапедаў». Тады па ўсёй краіне затрымалі дзясяткі медыкаў. Сярод іх былі загадчык аддзялення і нават галоўны доктар. Іх абвінавачвалі ў атрыманні хабару за лабіяванне эндапратэзаў пэўных вытворцаў.
Пасля гэтага прыватным клінікам (за выключэннем «Мерсі», звязанай з сям’ёй Аляксандра Лукашэнкі) забаранілі ставіць імпартныя пратэзы. У верасні 2022-га з’явіўся загад Мінздароўя, паводле якога такія пратэзы павінныя набывацца толькі праз дзяржаўнае прадпрыемства «Белмедтэхніка».
Відавочна, што ўсё гэта не магло не паўплываць на сітуацыю з пратэзаваннем, і, як паказвае аналітычная запіска, чэргі на правядзенне такіх аперацый працягваюць расці.
На фоне «справы артапедаў» Аляксандр Лукашэнка ў траўні мінулага года запатрабаваў да канца 2023-га праапераваць усіх, хто на той момант стаяў у чарзе на эндапратэзаванне буйных суставаў. Як высветліла «Люстэрка» ў красавіку 2023 года, беларусам на той момант даводзілася чакаць замены сустава ад двух да сямі гадоў.
Чытайце таксама
